Kolka niemowlęca jest częstą przyczyną zgłaszania się rodziców do lekarza. Badania donoszą, że problem kolki niemowlęcej dotyczy nawet 40% dzieci do 3. miesiąca życia. Rodzice rozpoznają kolkę, jeśli po zaspokojeniu podstawowych potrzeb, niepokój i płacz dziecka nie ustępuję. Jednak taka „kolka” występuję powszechnie, dotyczy niemalże każdego niemowlęcia oraz jest najlepszym wytłumaczeniem przedłużającego się płaczu.
Kolka jest zespołem reakcji i zachowań niemowlęcia od około 3 tygodnia do 3. miesiąca życia (niektóre źródła podają 5 miesięcy), w którym dominującym objawem jest napadowy, niedający się ukoić płacz lub krzyk ZDROWEGO dziecka. Kolkę u niemowlęcia rozpoznaje się gdy, spełnia ono trzy warunki:
- napady grymaszenia, rozdrażnienia lub płaczu rozpoczynające się i kończące bez określonej przyczyny,
- napady trwają co najmniej 3 godziny w ciągu doby, przez co najmniej 3 dni w tygodniu, przez minimum 3 tygodnie
- rozwój dziecka i jego wzrastanie są prawidłowe.
Napady kolki rozpoczynają się nagle, w godzinach wieczornych. W tym czasie widać, że dziecko cierpi, pręży się, podkurcza nóżki a na twarzy pojawia się zaczerwienienie. Brzuszek jest wzdęty, bolesny. Jednocześnie niemowlę może oddać zielony stolec z domieszką śluzu. Ponadto może wydalać duże ilości gazów. Objawy są różnie nasilone.
Mimo wielu badań nadal nie udało się ustalić przyczyn kolki niemowlęcej. Wśród wielu podejrzeń wyróżnia się:
- niedojrzałość układu pokarmowego, prowadzącego do zaburzeń perystaltyki jelit,
- niedojrzałość układu nerwowego, który odpowiada za czucie trzewne- odbiera fizjologiczne bodźce w postaci rozciągania ściany jelita przez pokarm czy też gazy jelitowe, a także uczucie parcia na stolec jako bolesne
- przeciążenie przewodu pokarmowego niemowlęcia w wyniku spożywania przez niego zbyt dużej ilości pokarmu
- połykanie powietrza w czasie jedzenia, nieprawidłowa technika karmienia
- zaburzenia mikroflory jelitowej
- przenoszenie na dziecko niepokoju rodziców, nadmiar bodźców zewnętrznych
- przemijający niedobór laktazy
- nietolerancję białek mleka krowiego.
Istnieje wiele metod leczenia kolki niemowlęcej. Ogromne znaczenie ma uspokojenie rodziców oraz przekonanie ich o łagodnym i przemijającym charakterze obserwowanych przez nich objawów.
Kolka NIE JEST wskazaniem do przerwania karmienia piersią. Wręcz przeciwnie, bliskość matki, ciepło pomoże uspokoić niemowlę. Do metod łagodzenia kolki zaliczamy:
- masaż brzuszka, ciepłe okłady na brzuch, ciepła kąpiel, układanie na brzuszku
- kołysanie dziecka, tulenie, jazda samochodem
- ze względu na alergiczne podłoże kolki niemowlęcej skuteczna może być modyfikacja diety mamy karmiącej – dieta hipoalergiczna – bezmleczna, bezjajeczna, bez orzechów, pszenicy, soi i ryb (skuteczność należy oceniać po 2 tygodniach.
- korekta techniki karmienia, upewnienie się, że dziecko nie łyka powietrza w czasie karmienia, odbijanie dziecka w czasie karmienia oraz po karmieniu
- u dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym można zmienić mieszankę mleczną na taką o nieznacznym stopniu hydrolizy (hipoalergiczne oznaczone symbolem HA),
- stosowanie szczepów pro biotycznych Lactobacillus reuteri (ATCC 55 730 i DSM 17 938)
- Symetykon – nie wpływa na długość płaczu dziecka, a jedynie zmniejsza wzdęcia brzucha
- ograniczenie bodźców zewnętrznych takich jak hałas, czy światło; dziecko nie może mieć kontaktu z dymem papierosowym; wietrzenie pomieszczeń, nie przegrzewanie dziecka
Zawsze należy zachować spokój. Jeśli wydaje się nam, iż płacz trwa w nieskończoność lepiej odłożyć dziecko i chwilę ochłonąć, niżeli potrząsać dzieckiem lub wyrządzić mu krzywdę. W skrajnych przypadkach płacz dziecka doprowadza u rodziców do zaburzeń emocjonalnych, których wynikiem może być powstanie u płaczącego niemowlęcia zespołu dziecka maltretowanego, najczęściej w postaci zespołu dziecka potrząsanego.
